Veteranë amerikanë të plagosur në Afganistan po nderohen me shtëpi të teknologjisë së lartë për t’u mundësuar atyre një jetë sa më të pavarur. Në vitin 2011, statistikat e rënda frymëzuan një partneritet mes dy organizatave të mëdha bamirëse, “Fondacioni Stephen Siller nga Tuneli në Kulla” dhe “Fondacioni Gary Sinise”, për të krijuar projektin e përbashkët, “Ndërtesa për më të Guximshmit e Amerikës” Misioni i tyre ishte të financonin dhe të ndërtonin shtëpi të teknologjisë së lartë për veteranë të plagosur rëndë.
Pasi humbi të katër gjymtyrët nga një shpërthim në Afganistan, reshteri i marinës, John Peck kurrë nuk kishte menduar se do të bënte përsëri një jetë normale.
Dy vjet pas incidentit, John-i bën thuajse një jetë të pavarur si çdo 27 vjeçar tjetër në Virxhinia, falë shtëpisë së tij me teknologji të lartë e ndërtuar nga projekti i përbashkët donator, Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës.
Duke prekur disa butona në iPad, John-i mund të kontrollojë thuajse çdo funksion të jetës në shtëpinë e tij. Një shtypje butoni ul raftet e kabineteve, një tjetër ngre zërin e sistemit stereo në dhomën e pritjes.
I sigurtë dhe i qetë në këtë shtëpi, ai kujton ditën kur jeta e tij ndryshoi përgjithmonë:
“U ktheva dhe hodha një hap dhe mbaj mënd që fluturova në erë. Më pas u përpoqa të hapja sytë, por syzet nuk i kisha më dhe nuk shikoja asgjë veçse baltë, rërë dhe tym. Nuk shikoja asgjë veçse hije dhe formën e 4 trupave. Dëgjova gjithashtu zhurmën e një motori dhe e kuptova se po më çonin në helikopter. Hapa sytë dhe pashë përsëri 4 figurat dhe u thashë se nuk doja të vdisja aty. Dikush më tha se do të merrja një sy gjumë dhe kjo më qetësoi disi. Kur u zgjova pas 2 muaj e gjysëm, e gjeta veten në një dhomë spitali i mbuluar me një batanije të bardhë”.
Brënda pak munitash ai e kuptoi se ku ishte: në qendrën mjeksore Walter Reed në Uashington.
Fatkeqësisht, situata e John-it po bëhet gjithnjë e më e zakonshme. Ai është amerikani i tretë që humbet të katër gjymtyrët në konflikt dhe lista po rritet.
Deri tani, projekti i përbashkët, Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës ka ndërtuar 6 shtëpi të reja, ndërkohë që po ndërton edhe 13 shtëpi të tjera. Secila prej tyre kushton 500 mijë dollarë për t’u ndërtuar dhe pajisur për ushtarët e dëmtuar rëndë në konflikt.
Për John-in, një buton në derën e shtëpisë eliminoi përdorimin e çelsit, diçka e vështirë për të. Të gjithë dollapët janë të mëdhenj me rafte të ulët, që mund të arrihen nga karroca e invalidit. Tualeti, dushi dhe të gjitha dritat kontrollohen dhe komandohen nëpërmjet butonave elektronikë dhe nëpërmjet iPadit.
Në kuzhinë, çelsat e sobës janë të mëdhenj dhe mund të përdoren pa gishta.
Lisa Krutyholowa, nëna e John-it, thotë se këto gjëra që mund të duken të vogla lehtësojnë jetën jo vetëm për John-in, por për gjithë familjen.
“Kjo shtëpi na ka ndihmuar sepse unë mund të dal për të bërë punë të domosdoshme dhe nuk jam në merak për John-in pasi e di që ai mund të kujdeset për vete”.
Frank Siller dhe Judy Otter drejtuesit e projektit shpresojnë të vazhdojnë grumbullimin e fondeve për veteranë të tjerë në situata të ngjashme.
“Për ne, projekti mban emrin 'Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës' sepse këta veteranë janë amerikanët më trima. Ne nuk duam thjeshtë të ndërtojmë një shtëpi për ta, ne duam të ndihmojnë në rindërtimin e jetës së tyre”, thotë Frank Siller.
Ata duan që t’ua bëjnë më të lehtë jetën veteranëve të plagosur rëndë. Dhe John-i është një provë e qartë e përpjekjeve të tyre. Ai shpreson që një ditë të hapë një restorant bashkë me miqtë e tij. Kjo ëndër mund të bëhet shumë shpejt realitet, tani që John-it i është dhënë mundësia të bëjë jetë normale në kuzhinën e tij të mënçur, falë teknologjisë së lartë.
Pasi humbi të katër gjymtyrët nga një shpërthim në Afganistan, reshteri i marinës, John Peck kurrë nuk kishte menduar se do të bënte përsëri një jetë normale.
Dy vjet pas incidentit, John-i bën thuajse një jetë të pavarur si çdo 27 vjeçar tjetër në Virxhinia, falë shtëpisë së tij me teknologji të lartë e ndërtuar nga projekti i përbashkët donator, Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës.
Duke prekur disa butona në iPad, John-i mund të kontrollojë thuajse çdo funksion të jetës në shtëpinë e tij. Një shtypje butoni ul raftet e kabineteve, një tjetër ngre zërin e sistemit stereo në dhomën e pritjes.
I sigurtë dhe i qetë në këtë shtëpi, ai kujton ditën kur jeta e tij ndryshoi përgjithmonë:
“U ktheva dhe hodha një hap dhe mbaj mënd që fluturova në erë. Më pas u përpoqa të hapja sytë, por syzet nuk i kisha më dhe nuk shikoja asgjë veçse baltë, rërë dhe tym. Nuk shikoja asgjë veçse hije dhe formën e 4 trupave. Dëgjova gjithashtu zhurmën e një motori dhe e kuptova se po më çonin në helikopter. Hapa sytë dhe pashë përsëri 4 figurat dhe u thashë se nuk doja të vdisja aty. Dikush më tha se do të merrja një sy gjumë dhe kjo më qetësoi disi. Kur u zgjova pas 2 muaj e gjysëm, e gjeta veten në një dhomë spitali i mbuluar me një batanije të bardhë”.
Brënda pak munitash ai e kuptoi se ku ishte: në qendrën mjeksore Walter Reed në Uashington.
Fatkeqësisht, situata e John-it po bëhet gjithnjë e më e zakonshme. Ai është amerikani i tretë që humbet të katër gjymtyrët në konflikt dhe lista po rritet.
Deri tani, projekti i përbashkët, Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës ka ndërtuar 6 shtëpi të reja, ndërkohë që po ndërton edhe 13 shtëpi të tjera. Secila prej tyre kushton 500 mijë dollarë për t’u ndërtuar dhe pajisur për ushtarët e dëmtuar rëndë në konflikt.
Për John-in, një buton në derën e shtëpisë eliminoi përdorimin e çelsit, diçka e vështirë për të. Të gjithë dollapët janë të mëdhenj me rafte të ulët, që mund të arrihen nga karroca e invalidit. Tualeti, dushi dhe të gjitha dritat kontrollohen dhe komandohen nëpërmjet butonave elektronikë dhe nëpërmjet iPadit.
Në kuzhinë, çelsat e sobës janë të mëdhenj dhe mund të përdoren pa gishta.
Lisa Krutyholowa, nëna e John-it, thotë se këto gjëra që mund të duken të vogla lehtësojnë jetën jo vetëm për John-in, por për gjithë familjen.
“Kjo shtëpi na ka ndihmuar sepse unë mund të dal për të bërë punë të domosdoshme dhe nuk jam në merak për John-in pasi e di që ai mund të kujdeset për vete”.
Frank Siller dhe Judy Otter drejtuesit e projektit shpresojnë të vazhdojnë grumbullimin e fondeve për veteranë të tjerë në situata të ngjashme.
“Për ne, projekti mban emrin 'Ndërtime për më të Guximshmit e Amerikës' sepse këta veteranë janë amerikanët më trima. Ne nuk duam thjeshtë të ndërtojmë një shtëpi për ta, ne duam të ndihmojnë në rindërtimin e jetës së tyre”, thotë Frank Siller.
Ata duan që t’ua bëjnë më të lehtë jetën veteranëve të plagosur rëndë. Dhe John-i është një provë e qartë e përpjekjeve të tyre. Ai shpreson që një ditë të hapë një restorant bashkë me miqtë e tij. Kjo ëndër mund të bëhet shumë shpejt realitet, tani që John-it i është dhënë mundësia të bëjë jetë normale në kuzhinën e tij të mënçur, falë teknologjisë së lartë.