Pasi bën një përmbledhje të zhvillimeve kryesore për vitin 2008, viti i pavarësisë për Kosovën, raporti vë në dukje se qeveria e re e koalicionit e drejtuar nga Hashim Thaçi, arriti ta ruante stabilitetin dhe të parandalojë dhunën në vend, me ndihmën e Zyrës Ndërkombëtare Civile, si edhe ambasadave të Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian.
Në raport theksohet fakti që Kuvendi miratoi mbi 100 ligje, nga të cilat mbi 50 ishin direkt të lidhura me klauzolat e planit Ahtisaari.
Në raport përmendet fakti që opozita e kritikoi ashpër qeverinë për korrupsion dhe mungesë vizioni në gjysmën e dytë të vitit si edhe kërkoi zgjedhje të parakohëshme.
Duke pasur parasysh sfidat e Kosovës në vitin 2008, ruajtja e stabilitetit dhe përmirësimi i funksionimit të institucioneve, ia rritën vlerësimin Kosovës për qeverisjen.Freedom House thotë procesi zgjedhor u karakterizua nga përplasje dhe boikotime nga njëra anë, por edhe nga miratimi i disa ligjeve të reja për zgjedhjet. Zgjedhjet e ardhshme komunale mbahen këtë vit.
Organizatat e Shoqërisë Civile dhe ato joqeveritare ende përballen me sfidën e zhvillimit të vizionit të tyre të vet strategjik, ndërsa liria e medias është e mbrojtur nga kuadri ligjor. Megjithatë mekanizmat ligjore dhe institucionale nuk e parandalojnë presionin politik ndaj medias.Një drejtim tjetër ku është shënuar përmirësim, është qeverisja lokale dhe pikërisht funksionimi i komunave, si edhe përfundimi i procesit ligjor për decentralizimin.
Gjyqësori konsiderohet një nga pikat më të dobëta të shtetit ligjor në Kosovë. Si trashëgimi e nëntë viteve të kaluara, kuadri ligjor i Kosovës mbetet i ndarë mes rregullave të UNMIK-ut, ligjeve të miratuara nga Kuvendi në përputhje me Kushtetutën e re, disa ligje të ish-Jugosllavisë dhe ligjet serbe përmes strukturave paralele në zonat me shumicë serbe, veçanërisht në veri. Kjo ka vazhduar të pengojë funksionimin e gjyqësorit.
Korrupsioni vazhdon të jetë shumë i përhapur dhe një problem kryesor në Kosovë. Megjithëse ka pasur përmirësim në legjislacion, ka në përgjithësi një mungesë të vullnetit politik për të luftuar korrupsionin.
Në raport përmendet si sfida më e madhe për vitin 2009 hyrja në fazën e re të konsolidimit institucional. Zbatimi i sukseshëm i planit Ahtisaari, thotë Freedom House, ose do të forcojë funksionalitetin e shtetit, ose do të rrisë mundësinë e ndarjes përgjatë lumit të Ibrit, përmes Mitrovicës.
Aftësia e funksionimit e EULEX-it do të luajë një rol direkt në konsolidimin e shtetit dhe suksesin e misionit të Bashkimit Evropian në gjithë vendin.
Po ashtu sfida të tjera do të jenë lufta kundër korrupsionit, forcimi i institucioneve, integrimi i saj dhe vendosja e bazave për zhvillimin e ekonomik.
Përfundimi për Kosovën bie në kontrast me vlerësimin e përgjithshëm të raportit “Vendet në Tranzicion”, sipas së cilit 2008-a ishte një vit i errët për demokracinë në vendet ish-komuniste.//kk//