Lidhje

DeConcini uron shqiptarët për 100 vjetorin


Ish Senatori nga shteti i Arizonës Dennis DeConcini ishte pjesë e delegacionit të parë zyrtar të Shteteve të Bashkuara që vizitoi Shqipërinë pas rënies së komunizmit. Vizita bëhej në kuadër të procesit të Helsinkit, paraardhësja e KSBE-së së atëhershme, që sot njihet si OSBE. Shqipëria në atë kohë synonte të anëtarësohej në KSBE, kishte ndërmarrë reforma gjysmake dhe ende nuk kishte lejuar formimin e partive politke. Sot me rastin e 100 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë, ish senatori demokrat nga Arizona, kujton vizitën e tij të parë në Shqipëri si dhe flet për gjendjen në të cilën ndodhet Shqipëria sot.

Zëri i Amerikës: Senator DeConcini, delegacioni i Komisionit Amerikan të Helsinkit, që vizitoi Shqipërinë në gusht të vitit 1990, pjesë e të cilit ishit ju, ishte i pari delegacion zyrtar nga Shtetet e Bashkuara që shkonte në Shqipëri që nga 1946, kur u tërhoq legata amerikane pas ardhjes në pushtet të komunistëve. Ndonëse kanë kaluar mbi 20 vjet nga ajo datë, në se e hidhni vështrimin pas, çfarë kujtoni nga ajo kohë?

Senator DeConcini: Komisioni i Helsinkit i Kongresit amerikan, kishte tentuar edhe më parë të merte një ftesë për të shkuar në Shqipëri, por kërkesa nuk ishte pranuar. Kur më në fund u pranua, na erdhi si e papritur. Gjatë ditëve që qëndruam në Shqipëri u përpoqëm të takoheshim me sa më shumë disidentë, po ashtu u takuam me një grup intelektualësh për të treguar kështu se Shtetet e Bashkuara po riktheheshin përsëri në Shqipëri. Më ka bërë përshtypje, shpirti i shqiptarëve në atë kohë. Por po ashtu edhe varfëria, ishte një nga vendet më të varfëra që kam parë. Kishat nuk funksiononin, në rrugë nuk shikoje makina, vetëm biçikleta. Zyrtarëve që takuam u bëmë thirrje që të zhvillonin zgjedhje. Ne ishim aty një muaj pas hyrjes së shqiptarëve në ambasada. Në vend që regjimit t’i jepej vula e miratimit, siç shpresonte ai, për reformat minimale që kishte ndërmarrë, ne i kërkuam autoriteteve që Shqipëria të kryente reforma të mëtejshme dhe të përmirësonte gjendjen e të drejtave të njeriut, në se dëshironte të bëhej anëtare e procesit të Helsinkit, siç njihej atëhere OSBE-ja e sotme. Trysnia për ndryshime, veçanërisht pas largimit të shkrimtarit Ismail Kadare dhe protestave të studentëve i detyroi autoritetet të pranonin reforma të mëtejshme dhe më në fund krijimin e partive politike.

Zëri i Amerikës: Senator DeConcini, Shqipëria ka patur një rrugë jo të lehtë në këto 20 vjet, megjithë përparimet e arritura. Si e shikoni ju vendin sot, 22 vjet pas vizitës tuaj të parë atje?

Senator DeConcini: Pa dyshim që ju e dini më mirë gjendjen, por nga këndvështrimi im është bërë përparim shumë i madh. Tranzicioni politik në Shqipëri ka patur problemet e veta, por, ndryshe nga ç’mendohej, ai ndodhi shumë shpejt. Që atëhere vendi ka bërë përparim të madh, njerëzit kanë liri, ekonomia është rritur dhe Tirana, të cilën e kam vizituar edhe para disa vitesh, gjallon nga aktiviteti, si shumë qytete evropiane. Shqipëria po ashtu ka kaluar nga një vend i vetë-izoluar në një vend kontribues i sigurisë, në një aleat të NATO-s dhe procesi i Helsinkit, apo OSBE-ja ka ndihmuar në integrimin e Shqipërisë. Por po ashtu dua të them se dy dekada janë një periudhë e gjatë, është një brez, dhe Shqipëria mund dhe duhej të kishte përparuar më shumë me reformat e saj politike dhe ekonomike. Ende vazhdoj të dëgjoj njoftime për polarizim politik dhe korrupsion zyrtar që e kanë pllakosur vendin prej një kohe të gjatë, duke e mos e lejuar që të arrijë zhvillimin e plotë. Shtetet e Bashkuara dhe Evropa u kanë bërë thirrje politikanëve në Shqipëri, si atyre në pushtet edhe në opozitë të bashkëpunojnë për të mirën e përbashkët, por edhe vetë qytetarët duhet të bëjnë më shumë për t’i mbajtur ata përgjegjës. Vitin e ardhshëm do të ketë zgjedhje dhe qeveria dhe opozita duhet ta lejojnë Komisionin Qendror të Zgjedhjeve të veprojë i pavarur që të ketë zgjedhje të drejta dhe qytetarët duhet t’i mbajnë politikanët përgjegjës për zgjedhjet. Në se kjo ndodh, mendoj se Shqipëria do të përfitojë shumë.

Zëri i Amerikës: Dhe ndërsa Shqipëria feston këto ditë 100 vjetorin e pavarësisë, cili është mesazhi juaj për popullin shqiptar?

Senator DeConcini: Këto janë kohë të vështira me krizën ekonomike në Evropë, me vështirësisë që kemi ne këtu në Amerikë, Shqipëria është prekur disi, por për ta kjo është një mundësi, që të inkurajojnë ardhjen e investimeve të huaja. Unë dua t’i bëj thirrje Shqipërisë të bëjë më shumë për të nxitur bizneset amerikane të investojnë në Shqipëri. Shqipëria ka një krah të mirë pune dhe një kulturë të mirë pune. Kjo do ta ndihmonte shumë Shqipërinë dhe do të ishte me fitim edhe për firmat perëndimore. Unë jam optimist, por gjithmonë jam i kujdesshëm me vendet e lindjes, që u mbizotëruan nga komunizmi për kaq shumë vite. Kam besim se sot udhëheqësit politikë të Shqipërisë do ta përballojnë sfidën për të patur vërtetë zgjedhje të lira e të drejta vitin e ardhshëm.

Zëri i Amerikës: Faleminderit.


Senator DeConcini: Faleminderit. Unë dua të falenderoj edhe Zërin e Amerikës, një stacion i njohur në Shqipëri, për përpjekjet që ka bërë që ky vend të ecë në rrugën e duhur. Faleminderit.
XS
SM
MD
LG