Lidhje

Rreziku i asteroidëve


Tërmetët. Cunamët. Vullkanët. Listës së fatkeqësive natyrore që mund të rrezikojnë njerëzimin dhe të gjithë jetën në planetin tonë i duhen shtuar edhe asteroidët. Korrespondenti i Zërit të Amerikës Adam Phillips ka përgatitur kronikën në vazhdim, rreth këtyre shkëmbenjve të mëdhenj në hapësirë dhe se çfarë mund të bëhet për të parandaluar një përplasje fatale me to.

Filmat e Hollivudit si “Deep Impact”...Dhe “Armageddon” kanë bërë të mundur që dashamirësit e filmave të mësojnë rreth terrorit që mund të përjetohet nëse asteroidët godasin Tokën. Por më 15 shkurt të këtij viti, banorët e Çeljabinskit në Rusinë qëndrore mësuan se rreziku është i vërtetë.

Ai meteorit plagosi më shumë se një mijë njerëz – i vogël në krahasim me meteoritin që mendohet se shfarosi dinosaurët 65 milion vjet më parë, dhe shumë më i vogël se meteoriti që goditi Siberinë në 1908-ën, i cili shkatërroi mbi dy mijë metra katrorë pyje.

Ose meteoriti ,që rreth 50 mijë vjet më parë, goditi zonën ku ndodhet shteti i Arizonës sot, duke krijuar aty një krater aq të madh saqë mund të përfshinte brenda të gjithë qytetin e San Franciscos.

Por ato nuk ndodhën kot. Gjenden rreth 10,000 asteroidë në orbitën rreth Tokës, brenda sistemit diellor. Ky numër përfaqëson vetëm një për qind të miliona asteroidëve të tjerë të cilët shkencëtarët besojnë të jenë afër planeteve të tjera, në brendësi të sistemit tonë.

Kohët e fundit, në Muzeun Amerikan të Historisë Natyrore në Nju Jork, astrofizikani Neil deGrasse Tyson paralajmëroi në lidhje me... asteroidët të cilët mund të përplasen në tokë si meteoritë ose mund të shpërthejnë në atmosferë.

Ai ftoi një grup të shqetësuar shkencëtarësh nga Shoqata e Eksploruesve të Hapësirës, mes të cilëve edhe Thomas Jones.

“Pra, një nga këto shpërthime të mëdha mund të shkaktojë një shuarje globale të bujqësisë dhe miliarda njerëz mund të vdesin nga uria, si dhe mund të vrasë njerëz në momentin e goditjes. Asteroidët e vegjël mund të shkatërrojnë vetëm një qytet, por qindra e mijëra njerëz mund të humbasin jetët e tyre.”

Asteroidët janë shkëmbinj me mineral të errët që pothuajse nuk e reflektojnë dritën e diellit, kështu që ata janë të vështirë të shihen nga Toka. Por sensorë me rreze infra të kuqe mbi një teleskop në hapësirë mund t’i identifikojnë nëpërmjet nxehtësisë që mund të kenë thithur nga dielli.

Kjo do të jetë detyra e Teleskopit “Sentinel Deep Space,” pjesë e misionit të ish astronautit Edward Lu dhe fondacionit të tij B612, i cili është i angazhuar për të pakësuar rrezikun nga asteroidët. Teleskopi “Sentinel” planifikohet të niset për në hapësirë në 2018-ën.

“Teleskopi ynë është aq efikas saqë që mund të shihet një copëz qymyri në qiell të zi nga një distancë sa dhjetë herë larg të asaj mes Nju Jorkut dhe Los Anxhelosit.”

Pasi identifohen orbitat e asteroidëve, një prej tyre që mund të jetë në drejtim të Tokës mund të lëvizet jashtë orbitës së tij me një satelit reflektor, ose mund të hidhet në erë me armë bërthamore, duke parandaluar goditjen shkatërrimtare të tij.

Ashtu siç e imagjinoi Hollivudi në filmin e vitit 1957 “The Day The Sky Exploded.” Por kësaj rradhe, bota duhet të shpëtohet me të vërtetë.
XS
SM
MD
LG