Lidhje

Gjykata Kushtetuese dhe ngërçi politik


Gjykata thotë se Kushtetuta e Kosovës nuk parasheh zgjidhje në rast të dështimit për zgjedhjen e kryetarit të Parlamentit

Gjykata Kushtetuese e Kosovës, tha se i takon Partisë Demokratike të propozojë kryetarin e parlamentit të Kosovës si grupi më i madh i dalë nga zgjedhjet e tetë qershorit, ndërsa vlerësoi se është detyrë e deputetëve që të gjejnë një zgjidhje për ngërçin politik.

Komentet e gjykatës janë pjesë e vendimit të datës 22 gusht me të cilin ajo e shpalli të pavlefshme zgjedhjen e kryetarit të Parlamentit të Kosovës në seancën e 17 korrikut.

Kosovë: PDK të propozojë Kryetarin e Parlamentit
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:33 0:00

Në një tekst 42 faqesh ku bëhen studime krahasimtare edhe me kushtetutat e vendeve të ndryshme evropiane, Gjykata shpjegon se grupi me i madh parlamentar duhet të konsiderohet subjekti qe ka më shumë vende në Parlament se çdo tjetër subjekt që ka marrë pjese në zgjedhje. Ky grup duhet ta propozojë Kryetarin e Parlamentit. Një argument shtese është se grupi parlamentar, ne kuptimin me te ngushtë të fjalës dhe sipas rregullores së punës së Parlamentit, mund te regjistrohet vetëm pas zgjedhjes së kryetarit dhe nënkryetarëve të Parlamentit.

Para mbledhjes së parë të 17 korrikut, Lidhja Demokratike, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma për Kosovën janë regjistruar si një grup i vetëm parlamentar me 47 deputetë, por vendimi i gjykatës, nuk e njeh grupin parlamentar të krijuar para zgjedhjes së organeve drejtuese të tij.

Partia Demokratike e cila ka 37 deputetë, nuk e ka aktualisht numrin e nevojshëm për të zgjedhur kryetarin e Parlamentit, zgjedhje që kërkon të paktën 61 vota. Në rast të dështimit për ta bërë një gjë të tillë, nuk është e qartë nëse asaj do t’i jepet edhe një mundësi, apo këtë mund ta bëjnë partitë e tjera politike.

Gjykata Kushtetuese vëren në vendimin e saj se “askund në Kushtetutë nuk parashihet që dështimi në zgjedhjen e Kryetarit te Parlamentit do të shkaktonte mbajtjen e zgjedhjeve te reja parlamentare”.

Në mungesë të shpjegimit të tillë, gjykata thekson se “është e drejtë dhe detyrë e të gjithë deputetëve të Parlamentit që të gjejnë mënyrën për të zgjedhur kryetarin dhe nënkryetarët e Parlamentit, në pajtim me dispozitat kushtetuese ne lidhje me rregulloren e Parlamentit dhe ta bëjnë Parlamentin funksional”.

Ndonëse gjykata i njeh Partisë Demokratike të drejtën për të propozuar kryetarin e Parlamentit, Lidhja Demokratike, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma për Kosovën, thanë në një komunikatë se vendimi i hap rrugën për krijimin e institucioneve nga ky bllok dhe partneret e tij.

Aktgjykimi, saktëson të drejtën dhe detyrimin kushtetues të deputetëve për të gjetur mënyrën për të zgjedhur kryetarin e Parlamentit, i cili zgjidhet me shumicën e votave”, thuhet në komunikatë në të cilën theksohet se ky bllok do të vazhdojë punën për të përmbyllur ndërtimin e institucioneve të reja të Kosovës, në përputhje me vullnetin e të zgjedhurve të popullit të saj.

Vëzhguesit ndërkaq, druajnë se ngërçi politik mund të rëndohet meqë asnjë dokument e rrjedhimisht as gjykata kushtetuese nuk parasheh ndonjë rrugëdalje në rast të pamundësisë për të zgjedhur kryetarin e parlamentit.

Një pjesë e vëzhguesve thonë se nëse nuk gjendet ndonjë zgjidhje, atëherë i takon presidentes së Kosovës Atifete Jahjaga që të veprojë si garantuese e funksionimit të institucioneve.

Zyra e presidentes në një deklaratë dërguar Zërit të Amerikës thekson “vendimi i Gjykatës kushtetuese obligon të gjitha palët që ta respektojnë atë në përpjekje për të garantuar një proces të drejtë dhe të besueshëm për të siguruar funksionimin e shtetit të së drejtës. Në përputhje me të drejtat dhe detyrimet e saj kushtetuese, si faktor uniteti dhe garantuese e funksionimit demokratik të institucioneve si dhe në zbatim të vendimeve të Gjykatës kushtetuese, presidentja do të veprojë vetëm në përputhje me kushtetutën dhe ligjet e Kosovës duke respektuar parimin e ndarjes së pushteteve dhe autonominë e institucioneve. Zyra e presidentes thekson se në interes të vendit dhe të përmbushjes së detyrimeve ndaj qytetarëve dhe proceseve demokratike, konstituimi i shpejtë i Parlamentit të Kosovës dhe institucioneve tjera është i rëndësisë së veçantë”, thuhet në deklaratë, duke lënë të nënkuptohet së ajo nuk do të përfshihet në këtë periudhë në procesin që i takon Parlamentit si organi më i lartë ligjvënës.

Njohës të situatave thonë se presidentja druan që përfshirja në këtë periudhë do të mund të interpretohej jo vetëm si ndërhyrje ne autonominë e Parlamentit, por edhe si favorizim i njërës apo palës tjetër.

Situata aktuale e bënë të domosdoshme pothuajse një marrëveshje politike, një punë e vështirë po të kihen parasysh qëndrimet e kampeve politike, të cilat do të mund të ndryshonin ndoshta nga ndonjë trysni diplomatike.

XS
SM
MD
LG