Punëtorët e një firme ndërtimi gjetën disa ditë më parë në afërsi të Pogradecit mbetjet mortore të një varri që dyshohet si varr masiv, pasi gjendet pranë një poligoni stërvitor të ish-ministrisë së brendshme të diktaturës komuniste.
Zyrtarët ende nuk mund të deklarojnë nëse ky është apo jo një varr masiv derisa ekspertiza të bëjë punën e vet, ndërsa mbetjet mortore u sollën në kryeqytet për të parë nëse u përkasin një ose më shumë personave.
Dyshimi se ky mund të jetë një varr masiv lidhet me faktin se ai u gjet pranë ish poligonit të qitjes së ministrisë së punëve të brendshme gjatë diktaturës në Pogradec dhe pranë një lumi të zonës. Kjo është një skemë e ngjashme me 32 mijë pikat e tjera të ekzekutimeve masive, që u kryen nga diktatura komuniste në të gjithë territorin.
Drejtori i përgjithshëm i Institutit për Integrimin e të Përndjekurve Politikë, Bilal Kola, thotë se Instituti ka përgatitur një hartë me 32 mijë pikat e ekzekutimeve që bënte diktatura dhe shumica e tyre janë pranë një lumi dhe një insitucioni të diktaturës.
Zoti Kola thotë se nga fillimi i viteve 90 janë gjetur dhjetëra varre masive deri tani, por asnjëherë ato nuk janë studiuar profesionalisht nga një strukturë shtetërore me analiza shkencore ADN, por janë kryer me nisma private.
Shqipëria ka ende rreth 6 mijë persona të zhdukur gjatë diktaturës komuniste. Ata janë të pushkatuar me gjyq dhe pa gjyq, si dhe të burgosur, që kanë ndërruar jetë nëpër qeli dhe kampe, që nuk u janë dhënë familjarëve.
Për rastin e Pogradecit ekspertiza është siguruar, tani po kërkohen fonde dhe interesimi i familjarëve është i madh për të gjetur njerëzit e tyre, duke dhënë kampione ADN.
Verifikimi i mbetjeve mortore duhet kryer me analiza ADN të krahasuara me familjarë sa më të afërt me viktimat.
Këtë proces Shqipëria vetë nuk e kryen dot plotësisht dhe për ta cuar përpara zbulimin nevojiten fonde shtetërore.
Autoritetet kanë marrë mbështetjen e Komisionit Ndërkombëtar për gjetjen e të Zhdukurve, i cili ka kryer me sukses gjetjen e të zhdukurve në Kroaci, Bosnje, Kosovë dhe shumë vendet ë tjera.
Zona pranë lumit Terhan në Pogradec është përdorur si poligon stërvitor nga ministria e brendshme për shumë vite gjatë kohës së diktaturës.
Ashtu si edhe shumë poligone të tjera, ai u përdor si vend ekzekutimesh për kundërshtarët e regjimit komunist.
Një nga dyshimet kryesore është se aty mund të jenë ekzekutuar pa gjyq persona që kapeshin në përpjekje për t'u arratisur nga kufiri i Maqedonisë.
Viktimat e pushkatuara aty mund të jenë persona të humbur nga e gjithë Shqipëria.
Poligonet anës lumenjve shërbenin për të groposur të pushkatuarit buzë ujit dhe për të humbur gjurmët sa më shpejt, pohojnë dëshmitarët dhe studiuesit e asaj periudhe të errët të diktaturës komuniste.