Bashkimi Evropian, pritet të ritheksojë të mërkurën përkushtimin për ardhmërinë e evropiane të vendeve të rajonit të Ballkanit Perëndimor dhe të mirëpres përkushtimin e këtyre vendeve për këtë ardhmëri, por nuk pritet të zotohet për një proces më të shpejtë të zgjerimit.
Të mërkurën pasdite udhëheqësit e Bashkimit Evropian dhe ata të Kosovës, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut, Serbisë, Malit të Zi dhe Bosnje e Hercegovinës, do të diskutojnë në një video konferencë, që do të zëvendësojë planet për samitin e Zagrebit i cili u anulua për shkak të pandemisë së koronavirusit.
Megjithatë deklarata përfundimtare, projektin e së cilës e ka parë Zëri i Amerikës, do të quhet deklarata e Zagrebit e cila vendeve të Ballkanit do t’iu referohet si “partnerë” për shkak të qëndrimit të Spanjës ndaj pavarësisë së Kosovës, e cila po ashtu është zotuar të marrë pjesë në konferencë, meqë pjesëmarrësit e Ballkanit do të paraqiten pa emrat e shteteve dhe pa simbole.
Në projekt deklaratë që pritet të miratohet në fund të takimit, thuhet mes tjerash se “Bashkimi Evropian dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor ndajnë synimet për një Evropë paqësore, të fortë, të qëndrueshme dhe të bashkuar, mbështetur nga lidhjet tona historike, kulturore dhe gjeografike dhe nga interesat tona të ndërsjella politike, të sigurisë dhe ekonomike. BE-ja është e vendosur të intensifikojë më tej angazhimin e saj në të gjitha nivelet për të mbështetur transformimin politik, ekonomik dhe shoqëror të rajonit dhe mirëpret zotimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbështetur vlerat dhe parimet evropiane dhe për të kryer reformat e nevojshme në mënyrë të plotë dhe energjike. Ndihma e shtuar e BE-së do të lidhet me përparimin e prekshëm në sundimin e ligjit dhe në reformat socio-ekonomike, si dhe me respektimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor ndaj vlerave, rregullave dhe standardeve të BE-së”.
Në tekstin e projekt deklaratës thuhet se Bashkimi Evropian mirëpret angazhimin e partnerëve të Ballkanit për t'u dhënë përparësi demokracisë dhe sundimit të ligjit, posaçërisht për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, qeverisjes së mirë dhe respektimit të të drejtave të pakicave.
Një pjesë e dokumentit i kushtohet luftës kundër pandemisë së koronavirusit dhe ndihmës së Bashkimit Evropian për vendet e rajonit të Ballkanit në përballjen e tyre me pasojat e pandemisë.
Bashkimi Evropian do të kërkojë nga vendet e rajonit që të harmonizojnë qëndrimet e tyre me politikën e Jashtme të BE-së.
Mes tjerash në projektdeklaratë thuhet se Bashkimi Evropian mbështet plotësisht “angazhimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për bashkëpunim gjithëpërfshirës rajonal dhe forcimin e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, përfshirë me shtetet anëtare të BE-së”.
Po ashtu aty theksohet se “përpjekje të mëtejshme dhe vendimtare duhet t'i kushtohen pajtimit dhe qëndrueshmërisë rajonale, si dhe gjetjes dhe zbatimit të zgjidhjeve përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet dhe çështjet dypalëshe, të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e vendosura , përfshirë Marrëveshjen për Çështjet e Trashëgimisë. Ne mirëpresim emërimin e Përfaqësuesit të Posaçëm të BE-së për bisedimet Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor”.
Ballkani ndërmjet samitit të Sofjes dhe atij ta Zagrebit
Pjesa më e madhe e deklaratës së planifikuar për t’u miratuar nesër është e ngjashme me atë të samitit të Sofjes së majit të vitit 2018, ndërmjet BE-së dhe Ballkanit Perëndimor. Procesi i zgjerimit nuk ka shënuar ndonjë lëvizje, ndërsa vendet e rajonit ndodhen në faza të ndryshme të integrimit.
Më 24 mars vendet anëtare të Bashkimit Evropian në një videokonferecnë vendosën në favor të hapjes së bisedimeve për anëtarësim me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Marrëveshja ndërmjet Shkupit dhe Athinës për emrin, i hapi rrugën Maqedonisë së Veriut për fillimin e bisedimeve me BE-në, ndonëse statusin e kandidatit ajo e kishte marrë që më 2005.
Për Shqipërinë janë renditur një sërë kushtesh që duhet plotësuar përpara Konferencës ndërqeveritare që shënon edhe fillimin zyrtar të negociatave për anëtarësim.
Nga gjashte vendet e Ballkanit Perëndimor, Mali i Zi dhe Serbia kanë hapur negociatat kohë më parë dhe llogariten si favorit.
Ndërsa e fundit në proceset integruese mbetet Kosova për shkak të mosnjohjes nga pesë vende të Bashkimit Evropian. Qytetarët e Kosovës janë po ashtu të vetmit që nuk mund të udhëtojnë pa viza në zonën Shengen.
Facebook Forum